Што е важно пред да купите полиса за осигурување на живот?

Автор: Предраг Милошевски, Извршен Директор на ПРВА ЖИВОТ

Животното осигурување е одлука за инвестирање во сопствениот живот, која не треба да се одложува. Но како почнало сè и како се развила свеста кај човекот дека треба да го осигура својот живот?

Мотивите и потребите на нашите осигуреници, како и нивните можности се многу разновидни, но она што првично се издвојува како суштинска потреба е желбата да обезбедиме сигурност и заштита за себе и за нашите семејства. Полисата за животно осигурување е финансиска заштита во случај на немил настан, за нас самите или за членовите на нашето семејство.

Почетоците на животното осигурување датираат уште од антиката, дури во вториот милениум пред нашата ера. Имено, првиот напишан закон на вавилонскиот крал Хамураби содржи делови кои се смета дека се однесувале на регулирање на одреден вид на животно осигурување.

Сепак, првите конкретни докази и елементи на животно осигурување се појавуваат во антички Рим, во вториот век пред нашата ера, во форма на т.н. солидарни клубови, каде што војниците уплаќале месечни или годишни премии, со цел доколку го загубат животот, трошоците за нивниот погреб да не паднат на товар на нивните семејства. Според верувањата на Римјаните, доколку немаат соодветен погреб, немало да имаат ни соодветен задгробен живот. Но, овие практики се губат со падот на Западното римско царство.

Животното осигурување повторно се појавува во средниот век, во форма на осигурување на трговците кои се занимавале со прекуморска трговија, a првата официјална полиса за животно осигурување била издадена во Лондон, во 1583 година. Сепак, сè уште не постоеле соодветни алатки за проценка на ризикот и многу од тогашните осигурители банкротирале.

Во 1693 година, британскиот астроном и математичар Едмунд Халеј (познат по Халеевата комета) прв почнал да користи статистички податоци за родени и починати лица при пресметка на доживотни ануитети, што подоцна довело до развивање на таблиците на смртност, како и до нивна примена во животното осигурување.

Набргу потоа се појавуваат и првите компании за животно осигурување, пред сè во Англија и во Соединетите Американски Држави. Со текот на времето се развиваат алатки кои ги користат статистичките податоци за раѓање и смртност и со помош на нив развиваат модели за проценка на ризикот во животното осигурување.

Од тогаш, па сè до денес, иако постојано се модернизира, користи сè пософистицирани модели на пресметка и сè понови технологии, суштината на животното осигурување е непроменета. Животното осигурување служи за да ги обезбеди лицата за кои корисникот на истото е одговорен, доколку нему му се случи да го загуби животот или не биде во можност да им пружи соодветна грижа.

Од 1980 до 2020 година, економските загуби предизвикани од природни катастрофи во Словенија изнесуваат вкупно 3,8 милијарди евра. Само 43 отсто од овие штети биле осигурани, што одговара на сума од 1,6 милијарди евра, бројки кои укажуваат на значителна празнина во осигурителната покриеност, покажуваат податоците на словенечката агенција за супервизија на осигурување (AZN).

Според податоците на EIOPA, распространетоста на осигурувањето од поплави во Словенија е под 25%. Според АЗН, пристапноста останува предизвик, бидејќи меѓу 25 и 50 отсто од населението не можат да си дозволат осигурување од поплави. „Овој јаз стана особено евидентен минатата година за време на големи природни катастрофи. Осигурителното покритие се покажа недоволно, покривајќи само околу 16% од вредноста на економската штета. Овие околности укажуваат на итна потреба од стратегија за зголемување на ширењето и достапноста на осигурувањето во Словенија“, се наведува во написот објавен на веб-страницата на АЗН.

Сегашната ситуација е уште поважна бидејќи 2023 година е означена како најтоплата година во последните 176 години, според Националната администрација за проценка и клима. Просечната температура се зголемила за 1,18 °C во споредба со 20 век и го надминала прединдустрискиот просек за 1,35 °C. Ова екстремно затоплување доведе до зголемување на екстремните временски настани ширум светот, што укажува на итна потреба од ефективни решенија за таканареченото осигурување NatCat (природни катастрофи, оп. а.).

За словенечките осигурителни компании, 2023 година беше пазарна година со рекордно високи побарувања на NatCat. Вкупно, бруто ликвидираните штети изнесуваат 2.256 милиони евра, што е за 589 милиони евра или за 35,3% повеќе во однос на 2022 година кога изнесувале 1.667 милиони евра. Од ова повеќе од половина милијарда раст на трошоците за штети, најголем дел од осигурените имотни осигурувања, платени штети се зголемени за 213 милиони евра, најмногу поради повторените минатогодишни невреме со град и поплави во август.

Осигурувањето треба да ја преземе улогата на промотор на стабилност, обезбедувајќи суштинско покритие за поединците, компаниите и општеството од тешки финансиски загуби и забрзувајќи ги процесите на закрепнување. Осигурувањето, исто така, промовира долгорочно економско планирање и инвестиции и придонесува за севкупната регионална стабилност, особено во областите ранливи на климатски ризици. Меѓутоа, кога зборуваме за улогата на осигурувањето, важно е да се разбере односот помеѓу (строгата) законска регулатива и силната осигурителна индустрија, особено во однос на осигурувањето од природни катастрофи. Осигурителниот јаз, кој се карактеризира со уделот на неосигурените економски загуби во катастрофални настани, е резултат на голем број фактори, вклучително ограничената достапност на пазарот, проблемите со достапноста и недостатокот на свест на осигурениците, се вели во документ неодамна подготвен од АЗН.

Извод:Osiguranje

Агенцијата за супервизија  на осигурување (АСО) и годинава активно се приклучува во глобалната акција за подигнување на свесноста на населението за потребата од  осигурување, во рамки на Глобалната недела на парите

За вас, почитувани читатели, ценети сограѓани и сограѓанки, актуелни и потенцијални осигуреници подготвивме бројни и богати едукативни содржини кои ќе ви помогнат да ги надградите вашите познавања за осигурувањето. 

Осигурувањето не е луксуз ниту трошок, осигурувањето е потреба која обезбедува финансиска сигурност и материјална благосостојба за вас и за вашите најмили. Затоа низ поучни и лесно разбирливи едукативни содржини научете зошто ви е потребно осигурувањето за вас и вашите најблиски.

Во седмицата што е пред нас, во рамки на Глобаалната недела на парите која се одржува под мотото „Заштити ги своите пари, осигурај ја својата иднина“, ќе споделуваме повеќе едукативно-информативни содржини кои ќе придонесат за зајакнување на свесноста за потребата од осигурување, за вашите права како осигуреници и за тоа како да одберете осигурување согласно  вашите потреби. По иницијатива на АСО, во овој глобален настан активно и масовно се вклучуваат и субјектите од осигурителната индустрија односно осигурителните компании и осигуртелно-брокерските друштва.

За повеќе да се информирате посетете го нашиот едукативен сајт www.edukacija.aso.mk.

Повелете, приклучете се и проширете ги своите знаења од областа на осигурувањето.

 Кога се патува во странство со моторно или приклучно возило надвор од границите на Р.С.Македонија задолжително треба да се поседува валидна зелена карта за моторното и приклучното возило .

Доколку ви се случи сообраќајна незгода во странство еве што треба да направите:

– пријава на штета која се случила како последица на сообраќајна незгода во странство се пријавува во земјата каде се случила и се применува законодавството на таа земја во однос на одговорноста на учесниците во истата.

– во случај на сообраќајна незгода со мала материјална штета пополнете европски извештај за штета (содржината на европскиот извештај е идентична на сите јазици, па соодветните графи можете да ги користите од македонскиот
примерок).

– во случај на сообраќајна незгода со голема материјална штета или/ и телесни и смртни последици задолжително пријавите во полиција за да направи извид на лице место и изготви Записник.

– ако не сте одговорни за сообраќајната незгодата, a штетата е предизвикана од осигурано возило пријавете штета во Бирото во земјата во која се случила незгодата (броевите на Бироата се наоѓаат на задната страна на зелената карта).

– Ако штетате е предизвикана од неосигурано возило ( независно дали се работи за возило со регистарски ознаки на посетената земја или друго странско возило со рег.таблички од земја членка на Советот на бироа за зелени карти) штетата се пријавува во Гарантниот фонд во земјата каде се случила сообракајната незгода.Напоменуваме дека при ова прашање треба да се има во предвид дека 34 земји членки на Советот на бироа за зелени карти се потписнички на мултилатералната спогодба со која регистарските ознаки се доказ за постоење на осигурување.

– во случај кога сте одговорни за незгодата, веднаш по враќањето од странство задолжително треба да го известите осигурителното друштво кое ја издало зелената карта за сите релевантни моменти поврзани со незгодата (точно постапете по упатството добиено од осигурителното друштво).

Извор НБО