Над 278.000 граѓани го осигурале животот

Целиот систем на осигурување во Македонија правно е заснован врз Законот за супервизија на осигурувањето, како и други поединечни закони, подзаконски акти и имплементација на легислативата на ЕУ од областа на осигурувањето. Договорот за осигурување е договор во кој договарачот на осигурувањето се обврзува врз начелата на заемност и солидарност да здружува определен паричен износ во друштвото за осигурување (осигурувач), а друштвото се обврзува, ако дојде до настан што претставува осигуран случај, да му го исплати на осигуреникот или на некое трето лице надоместокот, односно договорената сума.

Осигурителни компании во Македонија-неживот

Осигурителни компании во Македонија-живот

https://aso.mk/

АСО се труди да го презентира практичниот аспект од финансиската едукација и да делува како надополнување на формалното образование за да ги подготви младите со претприемачки способности после школувањето.

Едукативната друштвена игра „Помалку ризик – Повеќе забава“ има за цел подигнување на степенот на финансиска писменост кај младите луѓе. Важно е да се зајакнува свеста кај младите за важноста за ризиците кои не опкружуваат: важноста за осигурување на животот и имотот. Целта на оваа игра е преку забава да се поттикне свеста за ризиците и да се запознаат младите со можностите во управување со ризиците кои ги нуди осигурувањето во различни фази од животот.

Играта се игра на различни нивоа:

Ниво1 (за лица до 12 години). Учесниците треба да ги идентификуваат ризиците и да размислат како да ги избегнат или барем минимизираат.

Ниво 2 (за лица со познавање на осигурителниот сектор). Учесниците треба да истакнат како може да се осигуруваат себе си од можните ризици (на пример со пренесување на ризикот преку склучување на договор за осигурување).

Суштината на играта за двете нивоа е да се разговара за разните ситуации и вклучените ризици со цел да се разменат искуства и перспективи. Младите треба да се поттикнуваат да пробуваат нови работи, но истовремено да ги знаат можните ризици, да научат како да се справат со нив и со тоа да ги надминат. Играчите во играта се стекнуваат со различни улоги, како на пример улога: на дете, тинејџер, млада возрасна личност, родители, баба, дедо. Играчите преку влечење на карта добиваат улога, ја анализираат конкретната ситуација и презентираат предлог решение кое носи поени од 0-3. Поените се собираат, за секој добиен поен играчот се поместува за едно поле напред.

„Помалку ризик – Повеќе забава“ има за цел играчите низ игра да поминат низ различни фази на животот и преку разновидни ризични ситуации да поминат со што помали претрпени штети од ризикот и да ја постигнат крајната цел, да ја подобрат својата благосостојба, да остарат здраво и среќно.

АСО ги поканува заинтересираните основни и средни училишта, факултети, да ги контактираат доколку сакаат да обезбедат примерок од играта бидејќи истата овозможува унапредување на знаењето на младите за финансиските поими, обезбедува да бидат свесни за финансиските можности и ризиците со цел сигурно да ја планираат својата иднина.

Важно: Кога купувате полиса за осигурување на имот задолжително побарајте друштвото за осигурување да ви ги даде Условите за осигурување кои се применуваат за осигурување на имот. Внимателно прочитајте ги!

Со осигурување на имот добивате обесштетување во случај на настанување на штета на вашиот имот. Обесштетувањето неможе да биде поголемо од штетата која осигуреникот ја претрпел. 

Кај осигурувањето на посеви и плодови, обесштетувањето се утврдува согласно вредноста што би ја имале посевите и плодовите во времето на собирањето.

Напомена: При утврдување на обесштетувањето се зема предвид и пропуштената добивка но под услов ако тоа е договорено.

Ако во текот на ист период на осигурувањето настанат повеќе штети еден по друг, обесштетувањето за секоја од нив се определува и исплатува во целост со оглед на сумата на осигурување, без нејзино намалување за износот на порано исплатените штети во тој период.

Осигурителни поими: 

–              Осигурувач – е друштво за осигурување 

–              Договарач на осигурување е лице што со друштвото за осигурување склучува договор за осигурување (полиса) 

–              Премија на осигурување е износ што договарачот на осигурување го плаќа врз основа на  склучениот дговор

–              Сума на осигурување е износ на кој имотот е осигурен

–              Лист на покритие е потврда што привремено ја заменува полисата

–              Полиса е документ со кој се потврдува постоење на договорот за осигурување

Актуарот  е висококвалификуван математичар со солидни познавања на економијата и е релативно редок стручен профил за кој има потреба особено сегментот на осигурувањето и пензиските фондови. На нашиот финансиски пазар овој висок стручен профил се уште е дефицитарен. Токму заради зголемувањето на бројот на актуари во осигурителната индустрија актуелниот менаџмент на АСО во периодот од 2021 до 2024 година организира два едукативни циклуси за актуари, а првиот од нив успешно го завршија 14 кандидати. За тоа колку е ценета професијата актуар во глобалниот свет на финансиите говори фактот што во изминативе две децении овој профил секогаш, без исклучок, е меѓу најпосакуваните и најдобро платените 20 професии

Агенцијата за супервизија на осигурување (АСО) издаде уверенија за успешно завршена обука на 14 лица – врвни математичари кои успешно ја завршија двегодишната обука и ги положија сите 15 стручни предмети. Нивната суб-специјалност е да креираат математички модели за проценка и управување со ризиците кои ги превземаат осигурителните компании. Обуката за звање овластен актуар траеше две години, а започна во 2021 година.

Овие лице во период од 2 години успешно ги положија испитите: веројатност и статистика, финансиска математика, схоластичко моделирање, актуарска математика, економија, неживотно осигурување, осигурување живот, модели на доживување, економија, инвестиции и управување со средства, здравствено осигурување, пензиско осигурување, сметководство во осигурувањето, регулатива и етика.

По тој повод Крсте Шајноски, претседател на Советот на експерти на АСО при доделувањето на уверенијата на актуарите истакна:

-Воопшто  не беше мала работа, после пауза од 7  години да се организира и успешно спроведе обука за актуари на потребното ниво на квалитет кое ќе ги задоволи стандардите која ова професија ги бара. Се работи за голема садисфакција, затоа што на финансискиот пазар обезбедуваме исклучително потребен,  а редок, значаен субспецијализиран кадар кој има капацитет и знаење активно да помогне во подигањето на квалитетот во работата на нашата осигурителна индустрија и во крајна линија да придонесе во растот и развојот на осигурувањето.

Актуелниот менаџмент на АСО во овој мандат организира две обуки за актуари од кои едната заврши успешно со промоција на 14 лица во актуари, а другата е во тек и треба да заврши идната година. Последна претходна обука и стручен испит за актуари имало во периодот 2014 – 2016 година.

Актуарите се стручњаците во осигурителни компании и во друштвата кои управуваат со пензиски фондови и тие се специјализирани да создаваат математички модели за проценка и управување со ризиците кои ги осигуруваат компаниите. Колку е ценета нивната работа докажува тоа што во последниве две децении на глобално ниво оваа професија секогаш без исклучок е меѓу најпосакуваните 20 професии глобално.

Што се однесува до процесот на едукација за актуар значајно е да се истакне дека бара претходни солидни познавања од математика, статистика, веројатност и демографија и дека процесот  на обука и полагање стручни испити трае околу две години. Во Македонија има трисетина актуари. Тие имаат свое здружение кое се вика „Актуар“ и е дел од глобалната мрежа на овие професионалци. АСО води и официјален регистар на овластени актуари достапен на следниот линк https://aso.mk/registar-na-aktuari/

Основната дејност на друштвата за осигурување е да покриваат различни видови ризици (во дејностите на неживотно и на животно осигурување). Тоа наједноставно кажано значи дека актуарите се носители на основните бизнис процеси особено во осигурителните компании. Затоа што тие треба да развијат математички модели кои ќе ги предвидуваат можните ризици врз основа на што пак менаџерските тимови на компаниите ќе ги поставуваат и ќе ги спроведуваат бизнис стратегиите на компаниите. Основата на целиот осигурителен бизнис е содржана во моделите кои ги создаваат актуарите.