Најдете одговор на следните прашањата пред да купите патничко осигурување

Автор: Предраг Милошевски, Извршен Директор на ПРВА ЖИВОТ

Животното осигурување е одлука за инвестирање во сопствениот живот, која не треба да се одложува. Но како почнало сè и како се развила свеста кај човекот дека треба да го осигура својот живот?

Мотивите и потребите на нашите осигуреници, како и нивните можности се многу разновидни, но она што првично се издвојува како суштинска потреба е желбата да обезбедиме сигурност и заштита за себе и за нашите семејства. Полисата за животно осигурување е финансиска заштита во случај на немил настан, за нас самите или за членовите на нашето семејство.

Почетоците на животното осигурување датираат уште од антиката, дури во вториот милениум пред нашата ера. Имено, првиот напишан закон на вавилонскиот крал Хамураби содржи делови кои се смета дека се однесувале на регулирање на одреден вид на животно осигурување.

Сепак, првите конкретни докази и елементи на животно осигурување се појавуваат во антички Рим, во вториот век пред нашата ера, во форма на т.н. солидарни клубови, каде што војниците уплаќале месечни или годишни премии, со цел доколку го загубат животот, трошоците за нивниот погреб да не паднат на товар на нивните семејства. Според верувањата на Римјаните, доколку немаат соодветен погреб, немало да имаат ни соодветен задгробен живот. Но, овие практики се губат со падот на Западното римско царство.

Животното осигурување повторно се појавува во средниот век, во форма на осигурување на трговците кои се занимавале со прекуморска трговија, a првата официјална полиса за животно осигурување била издадена во Лондон, во 1583 година. Сепак, сè уште не постоеле соодветни алатки за проценка на ризикот и многу од тогашните осигурители банкротирале.

Во 1693 година, британскиот астроном и математичар Едмунд Халеј (познат по Халеевата комета) прв почнал да користи статистички податоци за родени и починати лица при пресметка на доживотни ануитети, што подоцна довело до развивање на таблиците на смртност, како и до нивна примена во животното осигурување.

Набргу потоа се појавуваат и првите компании за животно осигурување, пред сè во Англија и во Соединетите Американски Држави. Со текот на времето се развиваат алатки кои ги користат статистичките податоци за раѓање и смртност и со помош на нив развиваат модели за проценка на ризикот во животното осигурување.

Од тогаш, па сè до денес, иако постојано се модернизира, користи сè пософистицирани модели на пресметка и сè понови технологии, суштината на животното осигурување е непроменета. Животното осигурување служи за да ги обезбеди лицата за кои корисникот на истото е одговорен, доколку нему му се случи да го загуби животот или не биде во можност да им пружи соодветна грижа.

Во рамки на Глобалната недела на парите која се одржува под мотото „Заштити ги своите пари, осигурај ја својата иднина“ , Асоцијацијата на осигурително брокерските друштва се вклучи со едукативен настан – предавање за студентите од трета и четврта година на Економскиот факултет во Скопје, при универзитеот Св. Кирил и Методиј.

Ваквите настани треба да придонесат за зајакнување на свесноста за потребата од осигурување, правата на осигурениците, промоција на финансиската едукација и подигање на јавната свест за значењето на осигурувањето.

Оваа активност е дел од континуираните напори на Агенцијата за супервизија и членките на платформата за финансиска писменост во осигурувањето, а во рамки на Националната стратегија за финасиска едукација и финансиска инклузија која е дел од заложбите на сите финансиски регулатори за унапредување на состојбите во финансискиот сектор во земјава.

Претседателот на Асоцијацијата, д-р Оливера Клинчарова ги презентираше осигурително – брокерските работи и нивната улога во процесот од снимање на ризик и сите законски и етички обврски во процесот на посредување, наплата на премија, укажување на помош во текот на траењето на договорот и стручна помош при настанување на осигуран случај. Исто така беше истакната можноста за студентите да остваруваат практична работа во секторот осигурување како динамична стопанска дејност, а понатаму и да продолжат со едукација и лиценцирање во оваа област.

Оливера Клинчарова, претседател на Асоцијацијата на осигурително-брокерски друштва
при Стопанската комора на Република Северна Македонија, претседател на Одборот на директори на осигурителното брокерско друштво Делта ИНС брокер АД Скопје

Асоцијацијата на осигурително брокерски друштва, како форма на организирање во рамките на Стопанската комора,беше формирана на 6.7.2011 година со цел унапредување на осигурително-брокерската дејност, решавање на тековни прашања и заедничко дејствување за актуелни состојби во дејноста, зајакнување на соработката меѓу финансиските институции кои вршат осигурување и осигурителните посредници, а се во насока на зајакнување на довербата која е клучна за развој на осигурителниот сектор.

Асоцијацијата настојува да ги насочи активностите и кон унапредување на бизнис-климата, поттикнување на имплементацијата на европски правила и стандарди во работењето, со цел унапредување на осигурителната заштита на клиентите,спроведување на фер правила и практики,посебно за комплексни производи и нови и иновативни финансиски активности, и долгорочно јакнење на јавната доверба во осигурувањето и промовирање на зголемено ниво на транспарентност, на едноставност и на правичност на пазарот за осигурителни производи и услуги.

Асоцијацијата развива партнерска соработка со супервизорот − Агенцијата за супервизија на осигурувањето, Групација на осигурувањето, како и Министерството за финансии кое е задолжено за донесување на законските решенија. Заеднички партнер сме со други финансиски асоцијации со цел запознавање со услугите кои им се нудат на осигурениците и заштита на нивните права во случај на штетен настан, како и проекти кои се наменети за
финансиска едукација и финансиска инклузија. Асоцијацијата работи на континуирана едукација на нашите членки затоа што светот и бизнисите се соочуваат со нови глобални и регионални ризици, дигитализацијата и вештачката интелигенција.

Актуелна е и новата шема за земјоделско осигурување, која подолг период се подготвува во Министерството за земјоделие и која би значела креирање на еден осигурителен пул, со цел поголем опфат на осигурувањето на посевите и на плодовите како најранлива катергорија при настанување на катастрофални ризици во земјоделието поради климатските промени.
Справувањето со катастрофалните ризици е комплексен процес при што осигурувањето како механизам за трансфер на ризикот може многу да придонесе во намалувањето на финансиските последици од настанувањето на катастрофални ризици. Во светот има различни искуства за тоа како земјите го решаваат осигурувањето од катастрофални ризици, но сепак најважниот заклучок од сите искуства е дека државата мора да воспостави механизам за справување со последиците од катастрофалните ризици.

Исто така како значајна алка во дистрибуцијата на осигурување од автомобилска одговорност вклучени сме во проектот„Платена полиса“ на Националното биро за осигурување и осигурителните компании во земјава.
Посетата на г. Ник де Маесхалк (Nic De Maesschalck), директор на Европската федерација на посредници во осигурувањето(BIPAR [European Federation of Insurance Intermediaries]), на Македонија во септември 2022 година, беше искористена за работна средба со претставници од Министерството за финансии, Асоцијацијата и Стопанската комора каде што главна тема
беа европските текови и хармонизацијата со европското право од осигурителната област.Во врска со ова ги следиме и придобивките и резултатите од примената на европската Директива за дистрибуција на осигурувањето која треба да се имплементира и во нашето законодавство.

Придобивки од користење на осигурително-брокерски услуги

Осигурително-брокерските друштва преку своето дејствување, како претставници на клиентите и воедно како посредници меѓу осигурениците и осигурителните компании, можат многу да придонесат за развојот на самата осигурителна дејност, пред сè преку согледување на реалните потреби
на осигурениците и нивно обезбедување преку соодветните понуди на осигурителните компании.Една од главните придобивки од користењето на брокери е тоа што тие можат да ви заштедат време и пари со тоа што ќе направат истражување и споредба за вас. Тие можат да пристапат до широк спектар на опции и да ги прилагодат на вашите специфични потреби и цели. Брокерите исто така можат да ја искористат својата експертиза и да ги искористат своите односи за да преговараат за подобри услови и да ви помогнат во процесот на аплицирање и на одобрување. Брокерите исто така можат да ви дадат непристрасен и персонализиран совет во случај на какви било прашања или спорови.
Работењето на осигурително-брокерските друштва е регулирано со Законот за супервизија на осигурувањето, согласно кој нашите услуги за клиентите, правни и физички лица, се без надоместок и главно се однесуваат на укажување помош во текот на важењето на договорот за осигурување како пред така и по настанувањето на осигурениот настан, а особено да обезбеди дека осигуреникот ги извршил сите правни дејствија во предвидените рокови кои
се предуслов за стекнување и уживање на правата кои произлегуваат од договорот за осигурување.

Стратешка цел е обезбедување на оптимален квалитет на осигурување со имплементирање високо ниво на услуга во сите сегменти од спроведувањето на осигурителниот процес.
Во тек е подготовка на нова законска рамка за осигурување согласно Стратешкиот план за работа на Министерството за финансии, која е планирана да се донесе во првиот квартал од 2024 година. За таа цел,во Министерството за финансии беа одржани повеќе состаноци, а претставници од Асоцијацијата на осигурително-брокерските друштва се вклучени во работната група за подготовка на законот со конкретни предложени законски решенија во делот на уредување на осигурителните брокерски друштва и каде што сметавме дека е потребно подобрување на постојните законски решенија.
И за крај:
„Да ви треба осигурување е како да ви треба падобран. Ако не е таму првиот пат,голема е веројатноста дека нема да ви треба повторно.

(Needing insurance is like needing a parachute. If it isn‘t there the first time,chances are you won‘t be needing it again.)“

Извор:Економија и бизнис

Дополнително, регулаторот на осигурителниот пазар АСО на националниот ден на осигурувањето додели награда на млад истражувач за најдобар научен труд од областа на управување со ризици и осигурување, во вредност од 80.000 денари. Во рамки на настанот се одржаа и панел дискусија со работен наслов „Како растот на осигурувањето да го трансформираме во развој“. Во таа прилика претставници на осигурителната индустрија, АСО, Министерството за финансии и на Стопанската комора дебатира за новиот закон за осигурување, а разменија мислења за  процесот на либерализација на автомобилското осигурување и зелената карта како и за значењето на квалитетниот прием на штети кај осигурувањето живот.

Четиринаесет осигурителни компании, денеска, по повод Денот на осигурувањето 1 ноември, доделија 14 стипендии на студенти – математичари на државниот Природно-математички факултет при УКИМ во Скопје. Станува збор за студенти со висок просек на насоките за актуарство и математика при Природно-математичкиот факултет (ПМФ) кои ќе добијат можност за пракса во компаниите за осигурување, но и стипендија од 1.000 евра во денарска противвредност.

Иницијативата за стипендирање млади математичари од ПМФ е на Агенцијата за супервизија на осигурување (АСО). Целта е промоција, подигање на свесноста и афирмација во јавноста на актуарската професија која е дејност од суштинско значење во осигурувањето, а воедно и високо ценета и добро платена.

Студентите на математичките катедри на ПМФ се потенцијални актуари кои по завршување на соодветна обука што ја организира АСО можат да станат овластени актуари. И на тој начин да добијат вработување во осигурителни компании, друштва за управување со пензиски фондови, банки и други финансиски институции.

Иницијативата на АСО за стипендирање на студенти годинава ја поддржаа 14 од вкупни 16 осигурителни компании и тие се: Триглав осигурување живот, Кроација осигурување – неживот, Еуролинк, Триглав осигурување неживот, Граве неживот, Уника Лајф, Граве живот, Халк Осигурување, Уника, Евроинс, Сава Осигурување, Кроација осигурување – живот, Винер Лајф и Македонија осигурување ВИГ.

Ова е втора година по ред осигурителната индустрија да доделува стипендии по повод денот на осигурувањето, а лани беа доделени 11 стипендии на студенти на Економскиот факултет при УКИМ.

Настанот го отвори Крсте Шајноски, претседател на Советот на експерти н аАСО и во своето обраќање истакна:

-За сите нас заедно е важно тоа што ова е убава приказна со изразите филантропска компонента. Придонесуваме за заедницата, се грижиме едни за други, покажуваме емпатија. Придонесуваме младите, перспективни и квалитетни кадри, да одлучат да останат во земјава, тука да се реализираат професионално, да основаат семејства и да придонесуваат во развојот на нашето општество. Веруваме, а посветено работиме заедно со членовите на Советот на експерти на АСО и  со сите вас од индустријата, на тоа да создаваме општествено корисни практики. Тие се алатки со кои во перцепцијата на домашната јавност осигурувањето ќе се позиционира како општествено одговорна дејност. И тоа, сериозно, значајно придонесува за градењето на довербата и тоа како е потребна за квалитетен раст на овој бизнис.

Димитар Ковачевски, претседателот на Владата, во своето обраќање по повод денот на осигурувањето истакна:

-Сметам дека е навистина од големо значење тоа што денеска зборуваме за тоа како растот на осигурувањето да го трансформираме во долгорочен развој бидејќи само така ќе ги промовираме потенцијалите на оваа област, но и ќе ги презентираме можностите пред овие млади луѓе. Токму тие и нивната неисцрпна енергија се носителите на нашиот развој и носителите на нашата иднина.

Обраќајќи се пред присутните Ралица Губерова, претставник на осигурителниот бизнис и претседател на групацијата за осигурување при Стопанската комора истакна:
-Единствено преку заеднички активности на сите учесници на пазарот на осигурување, со поддршка и координација од страна на регулаторот Агенцијата за супервизија на осигурување, заедно можеме да влијаеме за зголемување на бројот на осигуреници, зголемување на стапката на пенетрација на осигурувањето, за крајно да обезбедиме развој на целокупниот пазар на осигурување. Ова секако ќе ја подигне важноста и значењето на осигурувањето, ќе имаме се повеќе задоволни осигуреници, а друштвата за осигурување ќе станат поатрактивно место за работа на квалитетен кадар кој ќе биде мотовиран да го вложи своето време и труд во развој на овој значаен сектор за економијата и општеството во целина.“

Во име на студентите-стипендисти се заблагодари Даворин Трпевски, декан на ПМФ.

Во склоп на одбележувањето на денот на осигурување се одржа и панел дискусија под работен наслов „Како растот на осигурувањето да го трансформираме во развој“. На панелот уечствуваа Шајноски, претставник на регулаторот АСО, Бранко Азески, претседател на „Стопанската комора“, Филип Николоски, заменик министер за финансии, а претставници на осигурителните друштва беа: Христина Џамбазовска Анастасов, директор на „Триглав живот“ и Климе Попоски, директор на „Винер неживот“. Наважна тема за панелот беше донесувањето на новиот Закон за осигурување кој треба да ја приближи осигурителната индустрија кон европските стандарди и работа по правила содржани во ЕУ директивите кои ја регулираат оваа област.

На панел дискусијата се разговараше и за секогаш актуелниот реформски процес за либерализација на задолжителното осигурување од автомобилска одговорност и зелената карта. А беа опфатени и значајни теми од областа на осигурувањето живот, дејност која иако помала од неживотното осигурување во континуитет има поголем раст на вложувањата. На оваа тема особен акцент беше ставен на квалитетниот прием на штети како катализатор за раст и развој на осигурувањето живот.

Во рамки на настанот беше презентиран и наградениот научно-истражувачки труд од областа на управување со ризици и осигурување за кој АСО, традиционално низ годините, доделува награда. Автор на наградениот труд, годинава, е Антонио Крстаноски студент насоката за осигурување на факултетот во Охрид, кој е дел од универзитот „Свети Климент Охридски“ од Битола (УКЛО) Економскиот факултет при УКИМ во Скопје. На настанот Шајноски на Крстаноски му додели плакета, а од АСО беше доделена и парична награда од 80.000 денари.

1 ноември е национален ден на осигурувањето, а воедно е и денот на кој, пред 14 години почнала со работа Агенцијата за супервизија на осигурувањето. АСО е независно регулаторно тело кое го регулира пазарот за осигурување, врши надзор над работата на осигурителните субјекти, се грижи за заштита на правата на осигурениците и придонесува за финансиска едукација и вклученост на населението.