Асоцијацијата на осигурително брокерските друштва во кампања за финансиска едукација

Историјата на осигурувањето може да се следи илјадници години наназад.

Во кодексот на Хамураби напишан околу 1754 година п.н.е. стои дека доколку трговец е нападнат на територијата на Вавлион, власта ќе се погрижи да му ги надомести трошоците. Тоа и претставува основата на осигурувањето – надоместок на штета.

Сите видови на осигурително покритие се достапни денес, но поморското осигурување е широко признаено како најрана позната форма. Уште пред 5.000 години, кинеските трговци се заштитија од загубите во поморскиот пат ширејќи го товарот меѓу повеќе бродови. Вавилонските трговци со бродови земале заеми за пратките и плаќале надомест за „простување заем“ на заемодавците во случај на загуба или кражба на море. Оваа форма на осигурително право е запишана во Законикот на Хамураби, список од неколку стотици закони објавени од истоимениот вавилонски владетел за време на неговото владеење од 1792 година п.н.е. до 1750 п.н.е.

Начелата од кодот на Хамураби се развиле и распространиле во антиката. Така настанале осигурителните заедниците во Грција околу 800 п.н.е.  Тие врз заемна основа ги надоместувале загубите што настанувале при превоз на море. Секој член на заедниците вложувал одредена сума и можел да бара надоместок доколку се случи штета.

Надградба на овие заедници биле бродските заедници во Персискиот Залив. Тие му набавувале нов брод на сопственикот чиј брод ќе потонел.

Пресвртница е комерцијалното осигурување т.е. формирањето на специјализирани компании коишто заработуваат при осигурувањето. Првата комерцијална компанија е основана во Бриж, Белгија. Најпрво мала белгиска банка ,нудела осигурување на добра. Банката потоа во 1310 година се трансформира и станува првата осигурителна компанија.

Првите самостојни договори во осигурувањето настанале во почетокот на XIV век во Џенова, Италија.  Со појавата на овие договори, првпат ѝ е дадена јасна и недвосмислена правна форма на економската содржина на осигурувањето. Ова било силен поттик тоа да стане значајна важна стопанска дејност.

За да ја намалат опасноста на која се изложени, подучени од искуството, соптвениците на бродови имале осигурување. Во ова осигурување влегувал само еден мал дел од вредноста на одредената стока. Тие истовремено земале во осигурување и дел од вредноста на други стоки во други бродови кои пловеле по различни мориња. На тој начин се овозможувало обезбедување во случај да пропадне едниот брод или стока, да ги компензираат своите загуби со големите заработувачки. Ова претставувало прво свесно организирање на ризичните заедници меѓу лица изложени на лични опасности на разни места и во различно време од страна на едно лице.

Во 1575 Британскиот Парламент ја основа комората за осигурување – Chamber of Insurance.

Многу важен настан за развојот на осигурувањето е пожарот во лондон во 1666та година кој поттикнал да се основаат мноштво осигурителни компании. Од тука почнуваат и зачетоците на познатата Лојд од Лондон.

Во текот на 19 век со развојот на статистиката и актуарската математика доаѓа до огромен развој на осигурувањето. Ова доведува до воведување на нова законска регулатива, пензиски систем како и развој на Реосигурување. Реосигурувањето претставува предавање на ризикот од страна на осигурителната компанија на друга компанија на комерцијална основа.

https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%B8%D0%B3%D1%83%D1%80%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5

Стопанската комора на Северна Македонија заедно со Институтот на овластени ревизори на РСМ (ИОРРСМ) организираа настан за континуирано професионално усовршување (КПУ) со теми од областа на осигурувањето за овластените ревизори.

Асоцијацијата е активно вклучена во проектите за унапредувањето на финансиска писменост и инклузија.  Овој настан е во насока на развивање на свеста за потребата од заштита на животите и имотите на населението и компаниите, како и за продлабочување на знаењето за различни аспекти на осигурувањето.      

Во тој контекст, програмата на настанот опфаќаше повеќе актуелни теми од областа на осигурувањето и тоа одржливо осигурување и нефинансиско известување (ESG), практични аспекти на осигурувањето, како и финансиско известување на друштвата за осигурување и улогата на ревизорите согласно регулаторните барања за финансиско известување и ревизија на друштвата за осигурување.

Предавачи на настанот беа: 

–    проф. д-р. Климе Попоски, Универзитет Св. Климент Охридски, катедра за осигурување и Претседател на Управен Одбор на ВИНЕР – ВИЕНА ИНШУРЕНС ГРУП АД СКОПЈЕ
–    Ксенија Денчиќ – Михајлов, Универзитет Ниш, Економски факултет Ниш и Centre for Scientific, Interdisciplinary Risk Management and Sustainability, Ostfalia University of Applied Sciences, Germany
–    д-р Оливера Клинчарова, претседател на Асоцијацијата на осигурителни брокерски друштва при Стопанска комора на Северна Македонија
–    м-р Коста Спасески, генерален советник за стратешко планирање и управување со квалитет, Агенција за супервизија на осигурувањето 

 Кога се патува во странство со моторно или приклучно возило надвор од границите на Р.С.Македонија задолжително треба да се поседува валидна зелена карта за моторното и приклучното возило .

Доколку ви се случи сообраќајна незгода во странство еве што треба да направите:

– пријава на штета која се случила како последица на сообраќајна незгода во странство се пријавува во земјата каде се случила и се применува законодавството на таа земја во однос на одговорноста на учесниците во истата.

– во случај на сообраќајна незгода со мала материјална штета пополнете европски извештај за штета (содржината на европскиот извештај е идентична на сите јазици, па соодветните графи можете да ги користите од македонскиот
примерок).

– во случај на сообраќајна незгода со голема материјална штета или/ и телесни и смртни последици задолжително пријавите во полиција за да направи извид на лице место и изготви Записник.

– ако не сте одговорни за сообраќајната незгодата, a штетата е предизвикана од осигурано возило пријавете штета во Бирото во земјата во која се случила незгодата (броевите на Бироата се наоѓаат на задната страна на зелената карта).

– Ако штетате е предизвикана од неосигурано возило ( независно дали се работи за возило со регистарски ознаки на посетената земја или друго странско возило со рег.таблички од земја членка на Советот на бироа за зелени карти) штетата се пријавува во Гарантниот фонд во земјата каде се случила сообракајната незгода.Напоменуваме дека при ова прашање треба да се има во предвид дека 34 земји членки на Советот на бироа за зелени карти се потписнички на мултилатералната спогодба со која регистарските ознаки се доказ за постоење на осигурување.

– во случај кога сте одговорни за незгодата, веднаш по враќањето од странство задолжително треба да го известите осигурителното друштво кое ја издало зелената карта за сите релевантни моменти поврзани со незгодата (точно постапете по упатството добиено од осигурителното друштво).

Извор НБО

Од 1980 до 2020 година, економските загуби предизвикани од природни катастрофи во Словенија изнесуваат вкупно 3,8 милијарди евра. Само 43 отсто од овие штети биле осигурани, што одговара на сума од 1,6 милијарди евра, бројки кои укажуваат на значителна празнина во осигурителната покриеност, покажуваат податоците на словенечката агенција за супервизија на осигурување (AZN).

Според податоците на EIOPA, распространетоста на осигурувањето од поплави во Словенија е под 25%. Според АЗН, пристапноста останува предизвик, бидејќи меѓу 25 и 50 отсто од населението не можат да си дозволат осигурување од поплави. „Овој јаз стана особено евидентен минатата година за време на големи природни катастрофи. Осигурителното покритие се покажа недоволно, покривајќи само околу 16% од вредноста на економската штета. Овие околности укажуваат на итна потреба од стратегија за зголемување на ширењето и достапноста на осигурувањето во Словенија“, се наведува во написот објавен на веб-страницата на АЗН.

Сегашната ситуација е уште поважна бидејќи 2023 година е означена како најтоплата година во последните 176 години, според Националната администрација за проценка и клима. Просечната температура се зголемила за 1,18 °C во споредба со 20 век и го надминала прединдустрискиот просек за 1,35 °C. Ова екстремно затоплување доведе до зголемување на екстремните временски настани ширум светот, што укажува на итна потреба од ефективни решенија за таканареченото осигурување NatCat (природни катастрофи, оп. а.).

За словенечките осигурителни компании, 2023 година беше пазарна година со рекордно високи побарувања на NatCat. Вкупно, бруто ликвидираните штети изнесуваат 2.256 милиони евра, што е за 589 милиони евра или за 35,3% повеќе во однос на 2022 година кога изнесувале 1.667 милиони евра. Од ова повеќе од половина милијарда раст на трошоците за штети, најголем дел од осигурените имотни осигурувања, платени штети се зголемени за 213 милиони евра, најмногу поради повторените минатогодишни невреме со град и поплави во август.

Осигурувањето треба да ја преземе улогата на промотор на стабилност, обезбедувајќи суштинско покритие за поединците, компаниите и општеството од тешки финансиски загуби и забрзувајќи ги процесите на закрепнување. Осигурувањето, исто така, промовира долгорочно економско планирање и инвестиции и придонесува за севкупната регионална стабилност, особено во областите ранливи на климатски ризици. Меѓутоа, кога зборуваме за улогата на осигурувањето, важно е да се разбере односот помеѓу (строгата) законска регулатива и силната осигурителна индустрија, особено во однос на осигурувањето од природни катастрофи. Осигурителниот јаз, кој се карактеризира со уделот на неосигурените економски загуби во катастрофални настани, е резултат на голем број фактори, вклучително ограничената достапност на пазарот, проблемите со достапноста и недостатокот на свест на осигурениците, се вели во документ неодамна подготвен од АЗН.

Извод:Osiguranje