Заеднички настан на Стопанската комора на Северна Македонија и Институтот на овластени ревизори на РСМ

АСО се труди да го презентира практичниот аспект од финансиската едукација и да делува како надополнување на формалното образование за да ги подготви младите со претприемачки способности после школувањето.

Едукативната друштвена игра „Помалку ризик – Повеќе забава“ има за цел подигнување на степенот на финансиска писменост кај младите луѓе. Важно е да се зајакнува свеста кај младите за важноста за ризиците кои не опкружуваат: важноста за осигурување на животот и имотот. Целта на оваа игра е преку забава да се поттикне свеста за ризиците и да се запознаат младите со можностите во управување со ризиците кои ги нуди осигурувањето во различни фази од животот.

Играта се игра на различни нивоа:

Ниво1 (за лица до 12 години). Учесниците треба да ги идентификуваат ризиците и да размислат како да ги избегнат или барем минимизираат.

Ниво 2 (за лица со познавање на осигурителниот сектор). Учесниците треба да истакнат како може да се осигуруваат себе си од можните ризици (на пример со пренесување на ризикот преку склучување на договор за осигурување).

Суштината на играта за двете нивоа е да се разговара за разните ситуации и вклучените ризици со цел да се разменат искуства и перспективи. Младите треба да се поттикнуваат да пробуваат нови работи, но истовремено да ги знаат можните ризици, да научат како да се справат со нив и со тоа да ги надминат. Играчите во играта се стекнуваат со различни улоги, како на пример улога: на дете, тинејџер, млада возрасна личност, родители, баба, дедо. Играчите преку влечење на карта добиваат улога, ја анализираат конкретната ситуација и презентираат предлог решение кое носи поени од 0-3. Поените се собираат, за секој добиен поен играчот се поместува за едно поле напред.

„Помалку ризик – Повеќе забава“ има за цел играчите низ игра да поминат низ различни фази на животот и преку разновидни ризични ситуации да поминат со што помали претрпени штети од ризикот и да ја постигнат крајната цел, да ја подобрат својата благосостојба, да остарат здраво и среќно.

АСО ги поканува заинтересираните основни и средни училишта, факултети, да ги контактираат доколку сакаат да обезбедат примерок од играта бидејќи истата овозможува унапредување на знаењето на младите за финансиските поими, обезбедува да бидат свесни за финансиските можности и ризиците со цел сигурно да ја планираат својата иднина.

Продолжува да расте бројот на претставки кои до АСО ги поднесуваат
незадоволни осигуреници што укажува на заклучок дека осигурениците ја
препознаваат посветеноста на менаџментот и вработените на АСО во
заштитата на правата на осигурениците. Очекувано најбројни, во првите три
месеци годинава, се поплаките на осигуреници при обештетување од
автомобилска одговорност. Во овој период не била поднесена претставка
само за една од вкупно 16 компании за осигурување

Агенцијата за супервизија на осигурување (АСО) во првите три месеци годинава прими 71 претставка од осигуреници кои се пожалиле на услугите од осигурителни компании. Бројот на поднесени претставки во овој период е зголемен за 14,5 отсто
во споредба со првиот квартал 2022 година.

Од поднесените претставки  5 биле без основ за разгледување, а подносителите
во 6 случаи ги повлекле своите поплаки.
Во корист на осигурениците се решени 11 претставки. Во процес на постапување
се 16, а негативно се решени 33 поплаки на осигуреници.
Очекувано, и годинава најголем број на поплаки има во најмасовната
осигурителна класа „осигурување од автомобилска одговорност (АО)“ која е
задолжитена со закон. Поднесени се 34 претставки за штети кои настанале во
сообраќани незгоди и се покриени со ова осигурување.
Најбројни, вкупно 18, се претставките во кои осигурениците се жалат на решавање штети настанати при сообраќајни незгоди решени врз основа на користење полициски записник. Најголем дел од нив се однесуваат на висината на обештетувањето и се решени негативно.
Во овој период е намален бројот на поплаки за решавање штети врз основа на пополнет европски извештај. Во првите три месеци се добиени 13 претставки за решавање штети и тоа е за 32 отсто помалку од истиот период лани.
За осигурување имот се поднесени 9 претставки, а по 8 се однесуваат на приватно здравствено осигурување и на осигурување од незгода.
Исто како и претходната година, во однос на причината поради која се жалат осигуреници, најбројни во овој период се претставките кои се однесуваат на основот по која компаниите исплаќаат штети. За првите три месеци се примени 33 такви претставки и тоа е за 65% повеќе од истиот квартал во 2022 година.

Најзначајно намалување на бројот на поплаки има за процесот во кој компаниите ги обработуваат штетите на осигурениците. Од почеток на јануари до крајот на март годинава се поднесени само 5 такви претставки и тоа е за 68 отсто во однос на истиот период лани.
За висината на надоместот на штета што го нудат осигурителните компании во
првите три месеци годинава се пожалиле 19 осигуреници. Во овие случаи АСО
нема надлежност да одлучува за висината на надоместокот, но ги утврдува
условите и околностите во кои е донесена одлуката за износот на понудена
оштета.
Од поднесените претставки 61 се поднесени од граѓани, а 10 од правни лица.
Претставка до АСО се поднесува ако осигуреникот не е задоволен од
одговорот на осигурителната компанија за оштетното побарување или не
добил одговор во рок од 30 дена. АСО не разледува анонимни претставки или
случаи за кои се води судска или друга постапка.
Агенцијата за супервизија на осигурување (АСО) е независно регулаторно тело
кое го регулира пазарот за осигурување, врши надзор над работата на
осигурителните субјекти, се грижи за заштита на правата на осигурениците
и придонесува за финансиска едукација и вклученост на населението.

Оливера Клинчарова, претседател на Асоцијацијата на осигурително-брокерски друштва
при Стопанската комора на Република Северна Македонија, претседател на Одборот на директори на осигурителното брокерско друштво Делта ИНС брокер АД Скопје

Асоцијацијата на осигурително брокерски друштва, како форма на организирање во рамките на Стопанската комора,беше формирана на 6.7.2011 година со цел унапредување на осигурително-брокерската дејност, решавање на тековни прашања и заедничко дејствување за актуелни состојби во дејноста, зајакнување на соработката меѓу финансиските институции кои вршат осигурување и осигурителните посредници, а се во насока на зајакнување на довербата која е клучна за развој на осигурителниот сектор.

Асоцијацијата настојува да ги насочи активностите и кон унапредување на бизнис-климата, поттикнување на имплементацијата на европски правила и стандарди во работењето, со цел унапредување на осигурителната заштита на клиентите,спроведување на фер правила и практики,посебно за комплексни производи и нови и иновативни финансиски активности, и долгорочно јакнење на јавната доверба во осигурувањето и промовирање на зголемено ниво на транспарентност, на едноставност и на правичност на пазарот за осигурителни производи и услуги.

Асоцијацијата развива партнерска соработка со супервизорот − Агенцијата за супервизија на осигурувањето, Групација на осигурувањето, како и Министерството за финансии кое е задолжено за донесување на законските решенија. Заеднички партнер сме со други финансиски асоцијации со цел запознавање со услугите кои им се нудат на осигурениците и заштита на нивните права во случај на штетен настан, како и проекти кои се наменети за
финансиска едукација и финансиска инклузија. Асоцијацијата работи на континуирана едукација на нашите членки затоа што светот и бизнисите се соочуваат со нови глобални и регионални ризици, дигитализацијата и вештачката интелигенција.

Актуелна е и новата шема за земјоделско осигурување, која подолг период се подготвува во Министерството за земјоделие и која би значела креирање на еден осигурителен пул, со цел поголем опфат на осигурувањето на посевите и на плодовите како најранлива катергорија при настанување на катастрофални ризици во земјоделието поради климатските промени.
Справувањето со катастрофалните ризици е комплексен процес при што осигурувањето како механизам за трансфер на ризикот може многу да придонесе во намалувањето на финансиските последици од настанувањето на катастрофални ризици. Во светот има различни искуства за тоа како земјите го решаваат осигурувањето од катастрофални ризици, но сепак најважниот заклучок од сите искуства е дека државата мора да воспостави механизам за справување со последиците од катастрофалните ризици.

Исто така како значајна алка во дистрибуцијата на осигурување од автомобилска одговорност вклучени сме во проектот„Платена полиса“ на Националното биро за осигурување и осигурителните компании во земјава.
Посетата на г. Ник де Маесхалк (Nic De Maesschalck), директор на Европската федерација на посредници во осигурувањето(BIPAR [European Federation of Insurance Intermediaries]), на Македонија во септември 2022 година, беше искористена за работна средба со претставници од Министерството за финансии, Асоцијацијата и Стопанската комора каде што главна тема
беа европските текови и хармонизацијата со европското право од осигурителната област.Во врска со ова ги следиме и придобивките и резултатите од примената на европската Директива за дистрибуција на осигурувањето која треба да се имплементира и во нашето законодавство.

Придобивки од користење на осигурително-брокерски услуги

Осигурително-брокерските друштва преку своето дејствување, како претставници на клиентите и воедно како посредници меѓу осигурениците и осигурителните компании, можат многу да придонесат за развојот на самата осигурителна дејност, пред сè преку согледување на реалните потреби
на осигурениците и нивно обезбедување преку соодветните понуди на осигурителните компании.Една од главните придобивки од користењето на брокери е тоа што тие можат да ви заштедат време и пари со тоа што ќе направат истражување и споредба за вас. Тие можат да пристапат до широк спектар на опции и да ги прилагодат на вашите специфични потреби и цели. Брокерите исто така можат да ја искористат својата експертиза и да ги искористат своите односи за да преговараат за подобри услови и да ви помогнат во процесот на аплицирање и на одобрување. Брокерите исто така можат да ви дадат непристрасен и персонализиран совет во случај на какви било прашања или спорови.
Работењето на осигурително-брокерските друштва е регулирано со Законот за супервизија на осигурувањето, согласно кој нашите услуги за клиентите, правни и физички лица, се без надоместок и главно се однесуваат на укажување помош во текот на важењето на договорот за осигурување како пред така и по настанувањето на осигурениот настан, а особено да обезбеди дека осигуреникот ги извршил сите правни дејствија во предвидените рокови кои
се предуслов за стекнување и уживање на правата кои произлегуваат од договорот за осигурување.

Стратешка цел е обезбедување на оптимален квалитет на осигурување со имплементирање високо ниво на услуга во сите сегменти од спроведувањето на осигурителниот процес.
Во тек е подготовка на нова законска рамка за осигурување согласно Стратешкиот план за работа на Министерството за финансии, која е планирана да се донесе во првиот квартал од 2024 година. За таа цел,во Министерството за финансии беа одржани повеќе состаноци, а претставници од Асоцијацијата на осигурително-брокерските друштва се вклучени во работната група за подготовка на законот со конкретни предложени законски решенија во делот на уредување на осигурителните брокерски друштва и каде што сметавме дека е потребно подобрување на постојните законски решенија.
И за крај:
„Да ви треба осигурување е како да ви треба падобран. Ако не е таму првиот пат,голема е веројатноста дека нема да ви треба повторно.

(Needing insurance is like needing a parachute. If it isn‘t there the first time,chances are you won‘t be needing it again.)“

Извор:Економија и бизнис

Сопствениците на возила во 2023 година вложиле 87 милиони евра во oсигурување од автомобилска одговорност. Во вкупните вложувања зелената карта учествува со 21 милиони евра. Сите цени за задолжителното автомобилско осигурување и за зелена карта ги регулира државата. АСО, Министерството за финансии и осигурителната индустрија работат на подготовките на процесот за либерализација на цените што е и еден од условите во пристапните преговори за членство во ЕУ

Граѓани, компании и институции осигурале повеќе од 697.700 возила (патнички и товарни возила, автобуси, моторцикли, трактори, приколки и специјални возила) во 2023 година. Вкупниот број на возила за кои сопствениците купиле полиси за задолжително осигурување од автомобилска одговорност во 2023 година е зголемен за 5 отсто во споредба со 2022 година, покажуваат прелиминарните податоци кои до Агенцијата за супервизија на осигурување (АСО) ги достави Националното биро за осигурување (НБО).

Секое трето осигурано возило имало и зелен картон за патување во странство, покажуваат податоците. Во текот на 2023 година сите 11 осигурителни компании издале 260.815 зелени карти – осигурување неопходно за возење во странство. Бројот на издадени зелени карти лани е зголемен за речиси 20.000 односно 8 отсто повеќе од 2022 година. Осигурениците во зелени карти во 2023 година вложиле 1,3 милијарди денари (21,16 мил.евра). 

Зелената карта е осигурување кое служи за обештетување на трети лица доколку се случи сообраќајна незгода или несреќа во странство. Специфика на зелената карта е тоа што во некои земји нема утврдена масимална сума за човечки жртви во сообраќајна несреќа. Во таков случај осигурителната компанија што ја издала зелената карта ќе исплати износ без ограничување. 

Податоците добиени од НБО покажуваат дека граѓаните, компаниите и институциите лани купиле вкупно 958.528 полиси за осигурување возила во земјава и во странство. Во  осигурување од автомобилска одговорност (за возење во земјава и во странство) во 2023 година се вложени 5,33 милијарди денари (86,75 мил.евра). 

Бројот на издадени полиси за автомобилско осигурување за во земјава и во странство лани во однос на 2022 година е зголемен за 6 отсто, а нивната вкупна вредност е поголема за 6,5 отсто, покажуваат податоците на НБО.

НБО има законски овластувања да ги врши работите предвидени со меѓународните спогодби за осигурување на сопствениците и корисниците на моторни возила од одговорност во сообраќајот. НБО ги претставува сите македонски компании за неживотно осигурување во меѓународните организации и институции за осигурување.

Во Македонија законски задолжителното осигурување од автомобилска одговорност и зелената карта  имаат регулирани цени кои ги утврдува и контролира  Владата преку надлежна стручна интересорна комисија.  

Во 2023 година во продажбата на задолжително автомобилско осигурување и зелена карта „Македонија осигурување“ учествувала со 4,8 отсто, „Кроација осигурување – неживот“ со 9,9 отсто, „Уника“ со 14,6 отсто, „Триглав осигурување“ со 8,8 отсто, а „Сава осигурување“ со 9 отсто. Од вкупната продажба на ова задолжително осигурување на „Винер ВИГ“ отпаѓа 13,4 отсто, на „Еуролинк“ 8,4 отсто, „Граве“ 8,8 отсто, „Халк Осигурување“ учествува со 6,4 отсто и „Осигурителна полиса“ со 9,5 отсто.    

Извор: АСО