Осигурување

Актуарот  е висококвалификуван математичар со солидни познавања на економијата и е релативно редок стручен профил за кој има потреба особено сегментот на осигурувањето и пензиските фондови. На нашиот финансиски пазар овој висок стручен профил се уште е дефицитарен. Токму заради зголемувањето на бројот на актуари во осигурителната индустрија актуелниот менаџмент на АСО во периодот од 2021 до 2024 година организира два едукативни циклуси за актуари, а првиот од нив успешно го завршија 14 кандидати. За тоа колку е ценета професијата актуар во глобалниот свет на финансиите говори фактот што во изминативе две децении овој профил секогаш, без исклучок, е меѓу најпосакуваните и најдобро платените 20 професии

Агенцијата за супервизија на осигурување (АСО) издаде уверенија за успешно завршена обука на 14 лица – врвни математичари кои успешно ја завршија двегодишната обука и ги положија сите 15 стручни предмети. Нивната суб-специјалност е да креираат математички модели за проценка и управување со ризиците кои ги превземаат осигурителните компании. Обуката за звање овластен актуар траеше две години, а започна во 2021 година.

Овие лице во период од 2 години успешно ги положија испитите: веројатност и статистика, финансиска математика, схоластичко моделирање, актуарска математика, економија, неживотно осигурување, осигурување живот, модели на доживување, економија, инвестиции и управување со средства, здравствено осигурување, пензиско осигурување, сметководство во осигурувањето, регулатива и етика.

По тој повод Крсте Шајноски, претседател на Советот на експерти на АСО при доделувањето на уверенијата на актуарите истакна:

-Воопшто  не беше мала работа, после пауза од 7  години да се организира и успешно спроведе обука за актуари на потребното ниво на квалитет кое ќе ги задоволи стандардите која ова професија ги бара. Се работи за голема садисфакција, затоа што на финансискиот пазар обезбедуваме исклучително потребен,  а редок, значаен субспецијализиран кадар кој има капацитет и знаење активно да помогне во подигањето на квалитетот во работата на нашата осигурителна индустрија и во крајна линија да придонесе во растот и развојот на осигурувањето.

Актуелниот менаџмент на АСО во овој мандат организира две обуки за актуари од кои едната заврши успешно со промоција на 14 лица во актуари, а другата е во тек и треба да заврши идната година. Последна претходна обука и стручен испит за актуари имало во периодот 2014 – 2016 година.

Актуарите се стручњаците во осигурителни компании и во друштвата кои управуваат со пензиски фондови и тие се специјализирани да создаваат математички модели за проценка и управување со ризиците кои ги осигуруваат компаниите. Колку е ценета нивната работа докажува тоа што во последниве две децении на глобално ниво оваа професија секогаш без исклучок е меѓу најпосакуваните 20 професии глобално.

Што се однесува до процесот на едукација за актуар значајно е да се истакне дека бара претходни солидни познавања од математика, статистика, веројатност и демографија и дека процесот  на обука и полагање стручни испити трае околу две години. Во Македонија има трисетина актуари. Тие имаат свое здружение кое се вика „Актуар“ и е дел од глобалната мрежа на овие професионалци. АСО води и официјален регистар на овластени актуари достапен на следниот линк https://aso.mk/registar-na-aktuari/

Основната дејност на друштвата за осигурување е да покриваат различни видови ризици (во дејностите на неживотно и на животно осигурување). Тоа наједноставно кажано значи дека актуарите се носители на основните бизнис процеси особено во осигурителните компании. Затоа што тие треба да развијат математички модели кои ќе ги предвидуваат можните ризици врз основа на што пак менаџерските тимови на компаниите ќе ги поставуваат и ќе ги спроведуваат бизнис стратегиите на компаниите. Основата на целиот осигурителен бизнис е содржана во моделите кои ги создаваат актуарите.

Оливера Клинчарова, претседател на Асоцијацијата на осигурително-брокерски друштва
при Стопанската комора на Република Северна Македонија, претседател на Одборот на директори на осигурителното брокерско друштво Делта ИНС брокер АД Скопје

Асоцијацијата на осигурително брокерски друштва, како форма на организирање во рамките на Стопанската комора,беше формирана на 6.7.2011 година со цел унапредување на осигурително-брокерската дејност, решавање на тековни прашања и заедничко дејствување за актуелни состојби во дејноста, зајакнување на соработката меѓу финансиските институции кои вршат осигурување и осигурителните посредници, а се во насока на зајакнување на довербата која е клучна за развој на осигурителниот сектор.

Асоцијацијата настојува да ги насочи активностите и кон унапредување на бизнис-климата, поттикнување на имплементацијата на европски правила и стандарди во работењето, со цел унапредување на осигурителната заштита на клиентите,спроведување на фер правила и практики,посебно за комплексни производи и нови и иновативни финансиски активности, и долгорочно јакнење на јавната доверба во осигурувањето и промовирање на зголемено ниво на транспарентност, на едноставност и на правичност на пазарот за осигурителни производи и услуги.

Асоцијацијата развива партнерска соработка со супервизорот − Агенцијата за супервизија на осигурувањето, Групација на осигурувањето, како и Министерството за финансии кое е задолжено за донесување на законските решенија. Заеднички партнер сме со други финансиски асоцијации со цел запознавање со услугите кои им се нудат на осигурениците и заштита на нивните права во случај на штетен настан, како и проекти кои се наменети за
финансиска едукација и финансиска инклузија. Асоцијацијата работи на континуирана едукација на нашите членки затоа што светот и бизнисите се соочуваат со нови глобални и регионални ризици, дигитализацијата и вештачката интелигенција.

Актуелна е и новата шема за земјоделско осигурување, која подолг период се подготвува во Министерството за земјоделие и која би значела креирање на еден осигурителен пул, со цел поголем опфат на осигурувањето на посевите и на плодовите како најранлива катергорија при настанување на катастрофални ризици во земјоделието поради климатските промени.
Справувањето со катастрофалните ризици е комплексен процес при што осигурувањето како механизам за трансфер на ризикот може многу да придонесе во намалувањето на финансиските последици од настанувањето на катастрофални ризици. Во светот има различни искуства за тоа како земјите го решаваат осигурувањето од катастрофални ризици, но сепак најважниот заклучок од сите искуства е дека државата мора да воспостави механизам за справување со последиците од катастрофалните ризици.

Исто така како значајна алка во дистрибуцијата на осигурување од автомобилска одговорност вклучени сме во проектот„Платена полиса“ на Националното биро за осигурување и осигурителните компании во земјава.
Посетата на г. Ник де Маесхалк (Nic De Maesschalck), директор на Европската федерација на посредници во осигурувањето(BIPAR [European Federation of Insurance Intermediaries]), на Македонија во септември 2022 година, беше искористена за работна средба со претставници од Министерството за финансии, Асоцијацијата и Стопанската комора каде што главна тема
беа европските текови и хармонизацијата со европското право од осигурителната област.Во врска со ова ги следиме и придобивките и резултатите од примената на европската Директива за дистрибуција на осигурувањето која треба да се имплементира и во нашето законодавство.

Придобивки од користење на осигурително-брокерски услуги

Осигурително-брокерските друштва преку своето дејствување, како претставници на клиентите и воедно како посредници меѓу осигурениците и осигурителните компании, можат многу да придонесат за развојот на самата осигурителна дејност, пред сè преку согледување на реалните потреби
на осигурениците и нивно обезбедување преку соодветните понуди на осигурителните компании.Една од главните придобивки од користењето на брокери е тоа што тие можат да ви заштедат време и пари со тоа што ќе направат истражување и споредба за вас. Тие можат да пристапат до широк спектар на опции и да ги прилагодат на вашите специфични потреби и цели. Брокерите исто така можат да ја искористат својата експертиза и да ги искористат своите односи за да преговараат за подобри услови и да ви помогнат во процесот на аплицирање и на одобрување. Брокерите исто така можат да ви дадат непристрасен и персонализиран совет во случај на какви било прашања или спорови.
Работењето на осигурително-брокерските друштва е регулирано со Законот за супервизија на осигурувањето, согласно кој нашите услуги за клиентите, правни и физички лица, се без надоместок и главно се однесуваат на укажување помош во текот на важењето на договорот за осигурување како пред така и по настанувањето на осигурениот настан, а особено да обезбеди дека осигуреникот ги извршил сите правни дејствија во предвидените рокови кои
се предуслов за стекнување и уживање на правата кои произлегуваат од договорот за осигурување.

Стратешка цел е обезбедување на оптимален квалитет на осигурување со имплементирање високо ниво на услуга во сите сегменти од спроведувањето на осигурителниот процес.
Во тек е подготовка на нова законска рамка за осигурување согласно Стратешкиот план за работа на Министерството за финансии, која е планирана да се донесе во првиот квартал од 2024 година. За таа цел,во Министерството за финансии беа одржани повеќе состаноци, а претставници од Асоцијацијата на осигурително-брокерските друштва се вклучени во работната група за подготовка на законот со конкретни предложени законски решенија во делот на уредување на осигурителните брокерски друштва и каде што сметавме дека е потребно подобрување на постојните законски решенија.
И за крај:
„Да ви треба осигурување е како да ви треба падобран. Ако не е таму првиот пат,голема е веројатноста дека нема да ви треба повторно.

(Needing insurance is like needing a parachute. If it isn‘t there the first time,chances are you won‘t be needing it again.)“

Извор:Економија и бизнис

Дополнително, регулаторот на осигурителниот пазар АСО на националниот ден на осигурувањето додели награда на млад истражувач за најдобар научен труд од областа на управување со ризици и осигурување, во вредност од 80.000 денари. Во рамки на настанот се одржаа и панел дискусија со работен наслов „Како растот на осигурувањето да го трансформираме во развој“. Во таа прилика претставници на осигурителната индустрија, АСО, Министерството за финансии и на Стопанската комора дебатира за новиот закон за осигурување, а разменија мислења за  процесот на либерализација на автомобилското осигурување и зелената карта како и за значењето на квалитетниот прием на штети кај осигурувањето живот.

Четиринаесет осигурителни компании, денеска, по повод Денот на осигурувањето 1 ноември, доделија 14 стипендии на студенти – математичари на државниот Природно-математички факултет при УКИМ во Скопје. Станува збор за студенти со висок просек на насоките за актуарство и математика при Природно-математичкиот факултет (ПМФ) кои ќе добијат можност за пракса во компаниите за осигурување, но и стипендија од 1.000 евра во денарска противвредност.

Иницијативата за стипендирање млади математичари од ПМФ е на Агенцијата за супервизија на осигурување (АСО). Целта е промоција, подигање на свесноста и афирмација во јавноста на актуарската професија која е дејност од суштинско значење во осигурувањето, а воедно и високо ценета и добро платена.

Студентите на математичките катедри на ПМФ се потенцијални актуари кои по завршување на соодветна обука што ја организира АСО можат да станат овластени актуари. И на тој начин да добијат вработување во осигурителни компании, друштва за управување со пензиски фондови, банки и други финансиски институции.

Иницијативата на АСО за стипендирање на студенти годинава ја поддржаа 14 од вкупни 16 осигурителни компании и тие се: Триглав осигурување живот, Кроација осигурување – неживот, Еуролинк, Триглав осигурување неживот, Граве неживот, Уника Лајф, Граве живот, Халк Осигурување, Уника, Евроинс, Сава Осигурување, Кроација осигурување – живот, Винер Лајф и Македонија осигурување ВИГ.

Ова е втора година по ред осигурителната индустрија да доделува стипендии по повод денот на осигурувањето, а лани беа доделени 11 стипендии на студенти на Економскиот факултет при УКИМ.

Настанот го отвори Крсте Шајноски, претседател на Советот на експерти н аАСО и во своето обраќање истакна:

-За сите нас заедно е важно тоа што ова е убава приказна со изразите филантропска компонента. Придонесуваме за заедницата, се грижиме едни за други, покажуваме емпатија. Придонесуваме младите, перспективни и квалитетни кадри, да одлучат да останат во земјава, тука да се реализираат професионално, да основаат семејства и да придонесуваат во развојот на нашето општество. Веруваме, а посветено работиме заедно со членовите на Советот на експерти на АСО и  со сите вас од индустријата, на тоа да создаваме општествено корисни практики. Тие се алатки со кои во перцепцијата на домашната јавност осигурувањето ќе се позиционира како општествено одговорна дејност. И тоа, сериозно, значајно придонесува за градењето на довербата и тоа како е потребна за квалитетен раст на овој бизнис.

Димитар Ковачевски, претседателот на Владата, во своето обраќање по повод денот на осигурувањето истакна:

-Сметам дека е навистина од големо значење тоа што денеска зборуваме за тоа како растот на осигурувањето да го трансформираме во долгорочен развој бидејќи само така ќе ги промовираме потенцијалите на оваа област, но и ќе ги презентираме можностите пред овие млади луѓе. Токму тие и нивната неисцрпна енергија се носителите на нашиот развој и носителите на нашата иднина.

Обраќајќи се пред присутните Ралица Губерова, претставник на осигурителниот бизнис и претседател на групацијата за осигурување при Стопанската комора истакна:
-Единствено преку заеднички активности на сите учесници на пазарот на осигурување, со поддршка и координација од страна на регулаторот Агенцијата за супервизија на осигурување, заедно можеме да влијаеме за зголемување на бројот на осигуреници, зголемување на стапката на пенетрација на осигурувањето, за крајно да обезбедиме развој на целокупниот пазар на осигурување. Ова секако ќе ја подигне важноста и значењето на осигурувањето, ќе имаме се повеќе задоволни осигуреници, а друштвата за осигурување ќе станат поатрактивно место за работа на квалитетен кадар кој ќе биде мотовиран да го вложи своето време и труд во развој на овој значаен сектор за економијата и општеството во целина.“

Во име на студентите-стипендисти се заблагодари Даворин Трпевски, декан на ПМФ.

Во склоп на одбележувањето на денот на осигурување се одржа и панел дискусија под работен наслов „Како растот на осигурувањето да го трансформираме во развој“. На панелот уечствуваа Шајноски, претставник на регулаторот АСО, Бранко Азески, претседател на „Стопанската комора“, Филип Николоски, заменик министер за финансии, а претставници на осигурителните друштва беа: Христина Џамбазовска Анастасов, директор на „Триглав живот“ и Климе Попоски, директор на „Винер неживот“. Наважна тема за панелот беше донесувањето на новиот Закон за осигурување кој треба да ја приближи осигурителната индустрија кон европските стандарди и работа по правила содржани во ЕУ директивите кои ја регулираат оваа област.

На панел дискусијата се разговараше и за секогаш актуелниот реформски процес за либерализација на задолжителното осигурување од автомобилска одговорност и зелената карта. А беа опфатени и значајни теми од областа на осигурувањето живот, дејност која иако помала од неживотното осигурување во континуитет има поголем раст на вложувањата. На оваа тема особен акцент беше ставен на квалитетниот прием на штети како катализатор за раст и развој на осигурувањето живот.

Во рамки на настанот беше презентиран и наградениот научно-истражувачки труд од областа на управување со ризици и осигурување за кој АСО, традиционално низ годините, доделува награда. Автор на наградениот труд, годинава, е Антонио Крстаноски студент насоката за осигурување на факултетот во Охрид, кој е дел од универзитот „Свети Климент Охридски“ од Битола (УКЛО) Економскиот факултет при УКИМ во Скопје. На настанот Шајноски на Крстаноски му додели плакета, а од АСО беше доделена и парична награда од 80.000 денари.

1 ноември е национален ден на осигурувањето, а воедно е и денот на кој, пред 14 години почнала со работа Агенцијата за супервизија на осигурувањето. АСО е независно регулаторно тело кое го регулира пазарот за осигурување, врши надзор над работата на осигурителните субјекти, се грижи за заштита на правата на осигурениците и придонесува за финансиска едукација и вклученост на населението.

    

На 1.11.2023 во просториите на Стопанска комора (голема сала на 5кат) во 10:30 часот ќе се одбележи Националниот ден на осигурувањето

Агенда на настанот:

1 дел

-Отварање на настанот со кратки пригодни воведни обраќања

-Доделување 14 стипендии на студентите од ПМФ

-Заедничка фотографија

2 дел

Панел дискусија: Како растот на осигурувањето да го трансформираме во развој?

Учесници:

Крсте Шајноски-Претседател на Советот на експерти на АСО

Претставник на Министерство за финансии

Бранко Азески-Преседател на Стопанска комора

Христина Џамбазовска Анастасов -Трилав осигурување Живот

Климе Попоски-Винер-Виена Иншуранс Груп

3 дел

-Презентација и доделување награда на млад истражувач за труд од областа на осигурувањето и управување со ризици

4 дел

-Коктел во ресторан “Raguza 360 “Rooftop”